• Mijn account
    • (X)Inloggen

      Ik ben al klant bij Poppenwinkel.com

      Voer je e-mailadres en wachtwoord hier in om in te loggen op de website:

      Wachtwoord vergeten?

      Nog geen klant bij Poppenwinkel.com?

      • Eerdere bestellingen bekijken
      • Automatisch verstuurgegevens ophalen
      • Track je bestelling
      Nieuw bij Poppenwinkel.com
Je bent hier:

Achtergrondinformatie Lenci

Lenci's verliezen soms hun vel, nooit hun karakter

Ze kunnen naar links kijken en naar rechts koekeloeren. Maar leuk zijn ze zeker: de poppen van Lenci. Dat vond men vroeger ook al, want weinig zulke karakteristieke poppen zijn zo veelvuldig en knap nagemaakt als de creaties van Lenci.

Achtergrondinformatie Lenci

et jaar 1918 was niet bepaald leuk voor de jonge Elana Konig Scavani. De Eerste Wereld Oorlog was nog hevig aan de gang. Haar man Enrico Scavani, was opgeroepen om ook ten strijde te gaan. Daar zat ze dan, in haar eentje in haar Turijnse appartement. Zoals zoveel andere vrouwen,zat ze te wachten op de terugkeer van haar man.
Maar dat betekent natuurlijk niet, dat er tijdens dat wachten niets uit haar handen kwam. Integendeel. Zij was heel creatief. Hield veel van schilderen, maakte graag mooie dingen.
Zij had een hechte band met haar broer, Bubine Konig, die ook niet gespeend was van creatief talent. Het was in 1918 in dat Turijnse appartement waar Elana en Bubine hun allereerste pop van vilt maakten. Met een stoompers maakte Bubine de gezichtjes. Elana beschilderde deze, maakte de lijfjes en naaide de kleren. Ziehier de geboorte van het wereldberoemde Lencimerk. Tot op de dag van vandaag bestaat deze fabriek, die nog altijd poppen gemaakt.

Hartendiefje of Latijnse spreuk?

Over de naam ‘Lenci’ gaan veel verhalen de ronde. Sommigen beweren dat Elana die naam zelf gekozen heeft, omdat het Enrico's koosnaampje voor haar was. Dat zou best waar kunnen zijn, want het is bewezen dat haar man haar al in 1915 een geschenk gegeven had waar ‘Lenci’ in gegraveerd stond. Wat dat geschenk precies was, staat niet vermeld in de analen. Maar het zal wel iets van edel metaal geweest zijn.
Toch geeft de fabrikant zelf een andere verklaring voor het handelsmerk. Het zouden de beginletters zijn van een Latijnse spreuk, namelijk ‘Ludus Est Nobis Constanter Industria ’. Vrij vertaald wil dat zeggen: ‘Spelen is ons continue werk’.
Over het algemeen geeft men de verklaring van de firma het voordeel van de twijfel. Men kiest voor de spreuk.

Toen Enrico veilig en wel was teruggekeerd uit de oorlog, was hij degene die het merk Lenci in 1919 als volwaardig handelsmerk liet registreren. Hiermee werd de productielijn in gang gezet. Lenci was de eerste die de viltmethode toepaste en werd er snel wereldberoemd mee.

Afbeeldingsresultaat voor lenci dolls

Aanvankelijk waren het alleen Elana en Bubine die de klederdrachtpoppen, de karakterpoppen en de kinderpoppen ontwierpen. Maar toen de groei was ingezet werden er ook betekenisvolle ontwerpers aangetrokken. Meestal zijn de poppen in series verschenen. Zo zijn er de Mascottes: kleine popjes van 20 cm, de Hard Faces voor de serie poppen met hoofden van compositie en ‘gevlokt’ plastic en de Bambino’s voor de serie babypoppen met gebogen beentjes. Later werden de series onder nummers uitgebracht.

Over de levensvatbaarheid van de poppen valt een tweetal tegenstrijdigheden op. Aan de ene kant was het geperste vilt kwetsbaar. Door het spelen versleten ze gemakkelijker dan hun tegenhangers van porselein, celluloid en ander steviger materiaal. Bovendien…. het vilt, dat bestond uit zuiver wol, was een welkome maaltijd voor motten en andere onwelkome tafelgasten.

Afbeeldingsresultaat voor Marlene Dietrich lenci doll Marlene Dietrich

De pop was ook ook bij volwassenen in trek. Marlene Dietrich, bijvoorbeeld, had een mooie verzameling Lenci's. Bij de volwassen liefhebbers dienden ze als sierpoppen. Vandaar dat er relatief heel veel oude, mooie en gave exemplaren bewaard gebleven zijn. Zelfs in bijna mint conditie verschijnen ze nog geregeld op veilingen.

Neppers

Maar, een succesvolle ondernemer wordt nauwlettend in de gaten gehouden door concurrenten. Hoe karakteristiek de Lenci-poppen ook zijn, ze bleken relatief gemakkelijk na te maken. Er zijn eigenlijk weinig merken waarvan wij zo veel, ook mooie, ‘neppers’ tegenkomen. Een twijfelachtige eer voor Lenci is dat in naslagwerken, op veilingen en dergelijke de oorspronkelijke schepper erbij wordt vermeld: we noemen ze ‘Lency-likes’ of ‘Lency-types.

Zelfs de meest gerenommeerde fabrieken hebben zich aan vervalsingen schuldig gemaakt. Hierbij valt te denken aan het Engelse Chad Valley, het Amerikaanse Madame Alexander en Norah Wellings. Deze firma’s waren overigens wel zo eerlijk dat zij hun eigen merknaam aan deze ‘lenci’s’ gaven. Maar er zijn ook veel ondernemingen die dat niet hebben gedaan.

Shirley Temple en haar Lenci-poppen

Daar komt bij, dat Lenci zelf in het begin niet echt duidelijk de merknaam op de poppen heeft vastgelegd. Zo zijn er poppen die alleen maar een in de kleding genaaid merklint hebben. Andere hebben een zwart of paars stempeltje onder de voet, maar dit verdween heel gemakkelijk. Of er was slechts een kartonnen labeltje aan gehangen. Pas veel later is er een soort metalen knop, zoiets als de ‘Knopf im Ohr’ van Steiff , aan de poppen bevestigd. Kortom, zie maar eens bij de oude Lenci poppen de originaliteit te bewijzen.

Wel of geen Lenci

Daar komt bij dat Lenci ook veel klederdrachtpoppen heeft gefabriceerd die alleen de naam van de uitgever of distributeur vermelden.

In veel gevallen moet je het dus van de uitgesproken kenmerken hebben om enigszins te ontdekken of je het met een échte Lenci-pop van doen hebt. Het dikke mohair haar is typerend. Echter, ook bij neppers kan dit aanwezig zijn. Hij heeft heel korte wenkbrauwtjes en schuinkijkende ogen met een duidelijk lichtpuntje erin. De neusgaten zijn aangegeven met rode puntjes. Het mondje is klein en gesloten. De handjes zijn voorzien van vier genaaide vingertjes, die aaneengesloten zijn. De duim is los. De ledematen hebben voor en achter een naad. De oren zijn aangenaaid. De kleding is meestal grotendeels van vilt. Meestal bestaat het ondergoed uit een onderpakje, dus een broekje en hemdje aaneen. Een heel plat neusje wijst op een van de allereerste uitgiften. Want kort daarna werden de neusjes geprononceerder.

Latere poppen hadden ook een gevlokt gezicht. Dit is een plastic toetje waarop een vilten vlokstructuur is geplakt. Daardoor lijkt het geheel van vilt en voelt het ook wel zo aan, maar is het dus niet.

Pop met Peuk

In de jaren ’30 verschenen de boudoirpoppen van Lenci. Hele mooie extravagante dames waren het. Er waren zelfs poppen bij met een sigaret in mond of hand. Uitdagend, zelfverzekerd en zelfs een beetje geëmancipeerd. Vooral gezien de tijd waarin Lenci ze maakte, een tikkeltje schokkend, want sigaretten en dames waren een slechte combinatie. Maar de poppen waren dus wel echte boudoirdiva's. Deze gelden nu als de meest kostbare van Lenci’s ‘nalatenschap’.

Afbeeldingsresultaat voor lenci dolls cigarettes

De waarde van een oude, originele vilten Lencipop is uiteraard ook afhankelijk van de conditie. Maar een ongeschonden originele, mooi geklede pop is, afhankelijk van het soort pop natuurlijk, tussen de 300 en 2.600 euro waard.

©Pers- en tekstbureau Heliant